In een steeds krappere arbeidsmarkt zetten ondernemingen alle zeilen bij om jonge medewerkers aan te trekken en te binden. Maar wat willen en verwachten jongeren zelf van een job en hun werkgever? Waaruit halen ze werkgeluk en wat zijn afknappers? De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) vroeg het aan 30 werkende jongeren tussen 19 en 30 jaar.

In het onderzoek, onder leiding van Fatima Yassir, delen naast jongeren ook 10 werkgevers en 22 experten hun ervaringen. De SERV stelde de resultaten van de studie in februari voor. ACLVB-medewerkers Jochen Neirynck, Eline Dirkx en Mathias Eggermont, allen ook actief namens de ACLVB-jongerenwerking FreeZbe, waren daarbij.

Jongeren beter voorbereiden op werken

Starten met werken kan nogal overweldigend zijn. Het onderwijs bereidt jongeren onvoldoende voor op die stap naar werk. In het secundair en hoger onderwijs meer inzetten op zelfkennis en loopbaancompetenties kan jongeren bewuster doen nadenken over het soort werk waarnaar ze op zoek zijn, en of ze eerder als werknemer en/of als zelfstandig ondernemer aan de slag willen. Praktijkervaring en stages in álle studierichtingen inbouwen zou jongeren meer mogelijkheden geven om hun soft skills te ontdekken zoals nieuwsgierig zijn, je flexibel opstellen, samenwerken, duidelijk communiceren … Het valt op dat jongeren die soft skills heel belangrijk vinden op de werkvloer, maar ze die nauwelijks bij zichzelf weten te vinden en te benoemen bij een sollicitatiegesprek of in de werkcontext.

Daarnaast hebben jongeren veel vragen over solliciteren, administratieve plichten voor ziekenfonds, bank, belastingen en arbeidsrecht. Ze missen een centraal punt waar ze met al hun vragen terecht kunnen. Ze doen hiervoor zelden beroep op bestaande organisaties zoals bv. vakbonden, overheid of VDAB. “De systemen zijn ook niet altijd gemakkelijk en we zouden ons kunnen afvragen of ze zo moeten zijn”, merkt Jochen Neirynck op, “denk aan de verplichting om je opnieuw in te schrijven als werkzoekende wanneer je tijdelijke job erop zit.”

Hoe kiezen jongeren een job?

Loon en extralegale voordelen staan niet voorop bij de keuze voor een job. Mogelijkheden tot ontwikkeling en groei zijn de topcriteria om een job positief in te schatten. “Ook het psychologisch contract met de werkgever vinden jongeren belangrijk”, weet Jochen Neirynck. Dat psychologisch contract verwijst naar de verwachtingen en percepties die de werkgever en de werknemer ten opzichte van elkaar hebben, bijvoorbeeld op vlak van ontwikkeling. In de praktijk blijven die verwachtingen vaak onuitgesproken. “Nochtans hebben in tijden van arbeidsmarktkrapte werknemers meer ruimte om aan te geven wat hun verwachtingen ten opzichte van de werkgever zijn.”

Vanuit hun maatschappelijk engagement solliciteren jongeren bewust bij bedrijven en organisaties die sterke maatschappelijke waarden uitdragen. Bedrijven en organisaties die hun maatschappelijke waarden in of naast de job een plaats geven, zijn een pluspunt voor jongeren.

Verder schatten werkgevers het belang van creativiteit op de werkvloer bij jongeren nog te weinig in. Vaak blijken jongeren wel ondernemend en creatief buiten hun werk, maar blijven die kennis en talenten op het werk onder de waterlijn. Een gemiste kans op vlak van engagement en innovatie.

 

Centrale rol van de direct leidinggevende

Coaching is cruciaal voor startende jongeren. Daarom is de direct leidinggevende de centrale figuur. Jongeren zoeken een mensgerichte leidinggevende die begeleidt, hen via persoonlijk contact ondersteunt en op zeer regelmatige basis en op een open manier feedback geeft. Samenwerken en vertrouwen zijn sleutelwoorden. Zo kunnen ze hun weg vinden op de arbeidsmarkt en verder groeien. Een te formele, hiërarchische aanpak of vage feedback zoals “alles gaat goed” zijn afknappers.

 

Het volledige rapport “Ik wil een gids! Jonge werknemers aan de start van hun loopbaan” kan je nalezen op de website van de SERV www.serv.be.

Ben jij een jonge werkzoekende of jonge werknemer? FreeZbe, de jongerenwerking van ACLVB, wil jouw gids zijn in de arbeidswereld. Kijk op www.freezbe.be en stel je vragen!